Leh Beijot ki Khasi ia la ka jong ka Ri
Ka Ri Khasi ka long ka Ri baieid ki briew, ki blei. Ka jingdon jong ka NEHU, IIM, NEIGRIMS, ki jaka pule ba pawnam, ka jingitynnad ka mei mariang bad ka jingioh ia u slap ba jur tam ha pyrthei ka la pynpawnam ia ka Ri Khasi. Ngi dei ban sngewsarong iala ka jongka Ri.
Haba ngi ngam jylliew ia ka jingroi jingkiew, jingnang jingstad, ka burom ka akor, bad ka kamai kajih ngi shem ba “ki Khasi ki leh Beijot ia la ka jong ka Ri”. Ha kano ka rukom ki Khasi ki leh beijot ia la ka jong ka Ri? Ki leh beijot da kaba ki khasi ki:-
Die tad dor ia la ka mei mariang (khyndew) bad ki mar poh khyndew ha ki mynder ba wan tuh kum ki myrsiang ban pynjot iangi.
Ai kam ia ki mynder (ba ai pisa) bad pynduh ia ki khasi (bym don pisa). Ka jingbamsap ka la bampong ia ka ri.
Pynroi tang sha sor ba bun mynder bad klet ia ki nongkyndong ba don tang ki khasi suda.
Khanglad ia ki lynti pynroi kum lynti Rel, Airport, National Highway, bad kiwei de. Hadien ba nga la shang kylleng ka ri India nga shem ba ka lynti rel ka long ka ba kongsan bha bad ba pynim ia ka jaitbynriew. Nga tharai ngi dei ban shah plie lynti rel noh sha jylla tangba ha ka por survey ngi dei ban don ryngkat khnang ba kan ym ktah ia ki jaka rep bad ki briew kin ioh compensation bad bai kyndew ia ki jaka ba la shim ban shna lynti rel. Ngi dei ban husiar ia ka jingwan jong ki mynder bad khar khrong lada plie lynti rel khnang ba kin ym lah wan kulmar.
Ki thang ia ki khlaw ki btap, bad pom lut ia ki dieng ki siej ym na ka bynta ka jingdonkam jong ka Ri Khasi hynrei ban ioh pisa da ka ba die tad dor ha u mynder.
Ko khun u Hynniew Trep hato phi sngewkmen seh mo ban shu long mraw hala ka jong ka ri? Lada ki khasi ki long koidi bad mynder hala ka jong ka Ri hangno kein kin ioh laitluid? Khie leit sha Indian Institute of Management ha Shillong ba long ka jaka ba ka jylla ka sngewsarong, peit katno ngut ki khasi ki don? Wat tang I wei ruh ym don. Napoh 7 tylli ki State Northeast India, don tang arngut na Assam. Shaei ki khasi patde, hato ngi ki khasi ngi biej haduh katta katta ba ngim lah ban rung wat ha la ka jong ka IIM. Khie leit sha ki thain Maweit, Jakhong (Jan Nongkhlaw), Mawlang (Ri Bhoi) bad ki wei ki jaka, phin sa iohi ba kine ki la ioh surok khyndew PWD lah palat ia ka 14 snem hynrei haduh mynta ki khlem pat ioh surok khyndew bad dang bun ki briew ki hap ban kha khun ha shiteng khlaw namar ba ym lap poi hospital bym don kali. Shaei ka pisa Rural Development Scheme ka la leit? Hato ki nongtrei sorkar ki long ki nongiarap ban pynroi ia ka Ri Khasi ne ki nong bam duh ia ka spah ka Ri Khasi bad ki nong pynshad shrieh ia ki briew? Khie leit sha ophis bad pan ki kot ki sla (documents) sorkar, phin sa shem ba phin ym ioh khlem da shah pynshad shrieh ne siew pisa. Peit ki Naga, Manipuri bad kiwei de, ki don kylleng sawdong ka pyrthei namar ba ki ioh kloi ia ki kot ki sla ba donkam khlem da don jingeh. Don ki skul bad ki college ha ka ri khasi ki bym ai jaka ia ki khun khasi bad reserved ia ki mynder, hato ka shonghok seh mo?
Ko khun Khasi Khara,khun b’la jied kyrpang U Blei ieng joit bad kyndit byriew mynta. Wat leh Beijot ia la ka jong ka Ri bad wat long Ingkhong shyllangmat ioh ba phin sa long mraw hadien. Pyrkhat arsien shuwa ban leh kino kino ki kam ban pynma ia ka Ri bad ka jaitbynriew Khasi jongngi. Pynskhem iala ki tyrpeng ko khlur ka Ri Khasi bad wat shah ba ngi ki Khasi ngin shu long mraw, mynder, duh jaka pule, bad ym ioh laitluid hala ka jong ka Ri. Long ki khla ka wait ban ialeh pyrshah ia ka jingbamsap ha ka Ri. Leit tur ryntih sha ki ophis sorkar bad pan ia ka ba phi dei hok ban ioh kum ki surok, ka um, ka lait bad ki mar bam. Phi ki Ophisar bad ki nongialam niam bapher bapher ka Ri ka sngewsarong ia phi ba phi la poi sha ka kyrdan bad ka nam te tur sha ki khun khasi ba sah dum sha ki nongkyndong bad ai jingshai ia ki. Ko khun Khasi khara wat ym long mynder hala ka jong ka ri. Wat ym leh Beijot ia la ka jong ka Ri. Ka Ri Khasi ka dei ka Ri jong ngi ki Khasi.
