Ka jingkhot U Jisu ka ai jingkmen ba sah junom

Ka jingkhot U Jisu ka ai jingkmen ba sah junom

“Ka Lyngkha ka ba iar bad ki nong trei ki khyndiat” (Mt 9:37).

Ka jaitbynriew khasi jongngi ka long kawei na ka jaitbynriew ba riewblei bha. Ngi ki khasi ngi ngeit ba U Blei u la ai ia ngi ki kyndon ban iarap iangi ban im ka jingim ba pura. Ki kyndon ne ki riti dustur ba ngi ngeit ba ai U Blei ki long ban tipbriew tipblei, ban kamai ia ka hok, ban tiphok tipsot, bad ban tip kur tipkha. Kine ki riti dustur khasi ki la pyniasnoh iangi bad U Blei, ki parabriew bad ruh ka mei mariang. Ngi ngeit ba haba U Blei u thaw iangi U Blei u don ka jingthmu kaba long ka jingkhot U Blei iangi. U Blei u khot iangi ban long kmie longkpa, ban long ki riewniam, ban long ki nonghikai, ban long ki nongtrei paidbah bad kumta ter ter. Kano kano ka jingkhot U Blei kam long kaba sniew , ba poh dor ne ka ba khraw haduh katta katta. Kano kano ka jingkhot ka dei ban ialam iangi ban iaroh, shaniah, iarap, bad shakri ia U Blei bad ia ki parabriew. Ka jinglong riewniam kum ki phadar, pastor, sister, rangbah balang, tymmen basan bad nongialap ka long kawei na ka jingkhot jong U Blei ka ba kyrpang bha.

Balei U Blei ne U Jisu ki khot iangi ban long nongialam niam ne nongialap? U Blei U khot iangi namar ba U ieid iangi bad ia ka jaitbynriew baroh kawei. Shuwa ba “yn kha iangi U Blei u la pynkyntang bad pynlong prophet iangi” (Jer 1:15), namar U Blei u kwah ban pynlong iangi ki atiar jong ka jingieid, jingsuk, jingiamap, bad jingiatylli lang. U Blei U la khot iangi namar U kwah iangi ban phah satlat ka pyrthei ban saphriang ia ka khubor jingpynim bad U Blei u la khot ia ngi ba ngin ioh ka jingim ba pura. Lada ngi peit ia ki katto katne ki jingkhot kum ka jingkhot u Abraham (Gen 12:1-3), Isaiah (Is 6:1-8), jingkhot ki apostol (Mt 4;18-22) ne jingkhot u Paulus (Kam 9:1-19), ngin lap ba dei U Blei uba thrang bad sdang ban khot iangi ban bud ia U. U Blei u la ialam lynti ia ki, U la phah iaki sha ka kam bad U Blei u la ai ka bor ia ki. U Blei U don borabor bad kito kiba la shah khot kyrpang ban shakri bad sakhi ia U. Ka jingkhot ban long riewniam ne nongialam niam ka dei ka jingkhot na U Blei bad U Blei U pyniaid ia ki kam ki jam bad U btien lynti ia ki kumba U la leh ia u Samuel, u Daniel, u Joseph, u Johnah ne ia ka Mother Theresa. Te balei mo ha ka juk ba mynta la duna bha ka jingkhot ban leit long riewniam? Dei na ka daw ba ka jingkhring ka pyrthei kaba ai jingkmen iangi tang shipor ka kham khlain ban ia ka jingkhot u Jisu u ba lah ban ai jingkmen iangi mynta bad baroh shyrta. To ngin ia peit janai kyndiat shaphang ka jingkhot ban long riewniam.

Ka Pyrthei ka khring iangi sha ka jingkmen ba shipor

Ha ka juk ba mynta bun ki samla ne wat ki longkmie longkpa kim ju iohsngew shuh ia ka jingkhot jong U Blei ban bud ia ki lynti jong U, ka lynti jong ka jingieid, jingsuk, jingiarap lem, jingsbun bad jingkmen. Mynta ki briew ki iohsngew ia ka jingkhot jong ki mobile, ka pisa, ka bam ka dih, ki kali, ki iing paki dulan, ki computer bad ki tiar ki tar ba ai jingkmen iangi tang shiteng por. Ki briew mynta ki la sdang ban long mraw ha ka spah, ki tiar ki tar, jingkwah brai ka doh bad ka nam ka burom. Ki khun tipbriew tipblei kim ju kynmaw shuh ban burom ia U Blei bad ki parabriew. Ki briew mynta ki ong “Ngim donkam ia U Blei namar lada ngi donkam pisa ngi leit sei na bank, lada shitom ki don ki hospital bad siew da ki Insurance company; lada kwah bam don ki restaurant, lada kwah nang kwah stad don ki skul bad internet; da kwah kmen don ki TV, CD player, computer bad kumta ter ter. Ngi pule ha ki kot khubor, iohi ha ki TV ne internet ba bun ki nongialam niam ki im ka jingim ba lynkar. Ngi iohi ba ki nongialam niam ki lehbein, kim niewkor ne burom ia ki briew. Ki briew mynta ki mutdur ba haba ki leit long riewniam kin sa duh lut ia ki jingkmen, kin ym lah ban ialong paralok bad ki kynthei ne shynrang, kin ym ioh laitluid, kin hap kohnguh ia kiwei bad kumta ter ter. Haba ngi don bad ioh lut katba ngi kwah ngin dang donkam seh mo ia U Blei? Hato U Blei u don shisha ne shu pynbyrngia ki nongialam balang? Kan myntoi aiu ban long riewniam haba ka jingim pat ka ba lyngkar?

Ngi ki briew ngim lah ban tep eitmiaw ia ka ka jingshisha. Ka dei ka jingshisha ba ka ksiar ka rupa, ka spah ka hajar, ki tiar ki tar, ki jingbam jingdih, bad ki rang ki thei ki khring iangi. Ka long ruh ka jingshisha ba la don katto katne ki nongialam niam kiba la im ka jingim ka ba lyngkar. Bad kadei ruh kajingshisha ba lada ngi long riewniam ngim lah ban ia shongkurim, ban shu iohlaitluid khlem ain, bad ngi hap ban kohnguh iaki bahalor. Ko longkmie longkpa, samla samhoi bad ko hep barit ka pyrthei ka tan iangi ba ngin long mraw ha ka. Ka spah ka phew bad ki mar ki mata ne ki jingbam jingdih ki long tang ki ‘Nongiarap” jongngi ba ngin kham iajan bad U Blei, ki parabriew bad ruh ka mei mariang. Ka jingim lyngkar ki phadar, pastor, tymmen basan, rangbah balang ne ki sister (riewniam) ka dei na ka daw ba ka pyrthei bad ka jingkwah brai ka doh ka la pynlong mraw iaki. Lada ngi peit janai ngin lap ba don tang iwei nga ki bunhajar kiba la iaid bakla na ka daw ba kim duwai bad iaphylliew jingmut bad ki paralok ne ki bahalor. Te hato ka dei hok seh mo iangi ba ngin shu kynnoh ba ki riewniam ki im lyngkar? Lada long riewniam ngim lah ban shongkurim ym dei ba ka jingshongkurim ka long pop hynrei na ka daw ba ki kwah ban ym shah teh ha kawei ka longing bad ba kin lah ban ieid, trei, iarap bad sumar ia baroh. Ngi baroh haba ngi pyrkhat janai ngim long kiba laitluid pura katba ngi dang im ha kane ka pyrthei. Ngi hap ban kohnguh ia ki ain sorkar ne ain shnong. Ha ka jingim riewniam ruh ki ain ki don ban iarap iaki ban kham janai ha ka jingim jongki. Ki kohnguh ia ki bahalor namar ki ngeit ba ngi kohnguh ia u Jisu uba don haka dur jongki.

U Jisu U khot iangi sha ka jingkmen ba sah junom

Ka jingbud ia U Jisu ban long riewniam kam long kaba suk, ka donkam ia ka jinglen lade. U Jisu ym khot tang ia ki ba nang bastad, ki ba riewspah, ne ki ba riewblei. U Jisu u khot ia baroh ban long ki synran jong U. U Jisu u khot ia u Petrus, Ioanis, Andreas ki nongtong dohkha; U Jisu u khot ia U Matheus u nong khrong khajna; U Jisu u khot ia u Paulus u nonglehbein ki kristan; U Jisu u khot ia u Andrew Bobola na ka iing ba riewspah haduh ba yn da shah ot ia ka snieh doh kum ka jain mass ban sakhi ia u Jisu; bad U Jisu u khot ia U Ignatius Loyola na ka jinglong shipai ia u syiem pyrthei ban long shipai jong U Blei. U Jisu u khot iangi ba ngin ym long mraw ha ki tiar ki tar, ka bam ka dih, ka spah ka hajar ne ha ka jingkwah brai ka doh. U Jisu u khot iangi ba ngin long ki shakri jong u, ym peit ia ki lait ki let jongngi. U Jisu u khot iangi ba ngin ieid ia U Blei bad ki briew kumba ngi ieid ialade. U Jisu u khot iangi ba ngin kohnguh bad bud ia ki dienjat jong U khnang ba ngin ioh ia ka jingkmen bad jinghun mynsiem ba pura mynta bad baroh shyrta. Te ia ka jingkhot jongno mo phi kwah ban bud; ka jingkhot ka pyrthei ba shitengpor ne ka jingkhot u Jisu ba iaineh junom?

“Kan myntoi aiu iangi lada ngi ioh ia ka pyrthei baroh kawei bad ngi duh noh iala ka jingim”. Ka met jongngi ka long tang ka dew met bad kan sa pyut hynrei dei ka mynsiem kaba kongsan namar ka im junom. U Jisu u khot iangi ba ngin bud ia u khnang ba ngin dup pynjanai ia la ka jingm. Ban bud ia U Jisu kam long ka ba suk ka donkam ia ka jinglen ialade. Ban bud ia u Jisu ngi dei ban don:

a. Ka Mynsiem ba kham iar ban ia ka pyrthei.

Bunsien ngi pyrkhat tang ialade, ki ba haiing hasem bad ki paralok. Ban bud ia U Jisu ngi dei ban ieid shuwa ialade nangta kata ka jingieid ka dei ban pynlong iangi ba ngin ieid ia ki parabriew. Ka mynsiem jongngi ka dei ban kham iar ia ka pyrthei namar ngi dei ban ieid ia kiwei wat ia ki briew ba ngim ithuh ithaw khnang ba kin kmen mynta bad ha ka lawei. Ngi dei ban kynmaw ba ngi ki briew ngi long ki soh jong ka jingieid; ka jingieid U Blei, jingieid I mei ipa, jingieid hynmen para, bad jingieid na ki parabriew. Ka mynsiem jongngi ka dei ban dap da ka jingsngewnguh bad jingieid ia ka jingbha jingsbun U Blei, ki para briew bad ka mariang. Ka jingduwai, jingiamap, jingiasuk, bad jingiarap markylliang ka dei ban mih na ka dohnud sngewnguh jongngi ia U Blei bad ki parabriew.

b. Ka Mynsiem ba dap ka ka ding ba rhem bha

Bun ki briew mynta ki im ka jingim ba blem blem. Ban bud ia U Jisu ngi dei ban don ka mynsiem ba shitrhem bad ka ba meh bha khnang ba ngin lah ban long ki sharak ia kiwei. Ka mynsiem jongngi ka dei ban meh da ka ding haba ngi iohi ia ki jingbamsap, jingbishni, jingthok jingshukor bad ka jingjyllei ka jingsniew ia kane ka pyrthei ka iing kyntang U Blei. Da ka jingieid ngi dei ban trei dohim dohiap ban wanrah ia ka hima jong ka jingsuk, jingieid, jingsgnewlem, jingmap, jingkmen bad jinghun mynsiem. U Blei u ieid iangi haduh katta katta te ngi dei ban long ki lynti ban iarap, ieid bad leh bha ia kiwei.

U Blei u iai khot iangi man ka sngi tangba ka shong hangi ba ngin shah skhor ne em ia ka jingkhot U Blei. Ka shong ha ngi ba ngi kloi ne em ban sngap ia ki kyntien jingim jong U Jisu ne ia ki ringtone mobile bad ia ki TV. Lada ngi don ka mynsiem sngewnguh ia U Blei namar ka jingim, ka jingsumar, bad ka jingiada jong U; lada ngi kwah ba ka mynsiem jongngi kan im junom; lada ngi kwah ban im ha ka jingsuk, jingieid, jingiamap, jingiarap lem, jingkmen bad jinghun mynsiem bad lada ngi kwah ban long ia ka pyrthei jongngi kum ka iing blei nga tharai ngi dei ban shahskhor ia ka jing khot jong U Blei. Wat lada ngim lah ban long riewniam ngi dei ban long ki briew ba long ki kti ia kito ki bym don kti, ki kjat ia kito ki bym don kjat, ki khmat ia kito ki bym don khmat, ki shkor ia kito ki bym don shkor. Ngi dei ban long ki atiar jong ka jingieid, jingsuk, jingiarap markylliang, jingiamap bad ki atiar ba wanrah jingkmen ia baroh. Lada ngi khot ialade ki kristan ngi dei ban im kum u Jisu, ai ba kiwei kin iohi ia u Jisu baim ha ngi. Ngi ngin sa kmen haba ngi iohi ba ki briew ki ba don ha ka dur u Jisu ki kmen ha pyrthei. Ngi long ki khun ka jingieid te ngi dei ban sam ia ka jingieid bad kiwei.

“Kan myntoi aiu iangi lada ngi ioh ia ka pyrthei baroh kawei bad ngi duh noh iala ka mynsiem” (Mt 16:26)

Khublei shibun iaphi ki Nongpule

Star Lyngdoh Marshillong

C/o Kong Iobina Lyngdoh

Shnong Jakhong

P.O Mairang

West Khasi Hills District

Meghalaya 793120

Ka Jingbishni ka long ka lynti sha ka Jingbha bad Jingjot

Ka Jingbishni ka long ka lynti sha ka Jingbha bad Jingjot

Ieid ia ka jingbishni bad ka jingbishni kan ieid iaphi. Tangba hadien ba ka jingieid jongka jingbishni ka la jyllei ka jingiashun, jingisih bad jingkhwan shimet kan sa jyllei. Ka jingbishni ka long kum ka ‘iad um ka ba ktah iangi suki suki bad lada ngim nang ban dih kan sa pynbuaid bad pynjot ia ngi. Haba ngi kren shaphang ka jingbishni bunsien ngi sngewthuh bakla ba ka long ka basniew. Ka jingbishni ka lah ban long ka lynti sha ka jingbha bad ka lah ruh ban long ka lynti sha ka jingsniew.

Lada ngi phai sha ka history ngi lap ba don ki briew ba pyndokam ia ka jingbishni ban tei bad pyrnoi bad don pat kiba pyndonkam ban pynjot pyntwa. U Ignatius Loyola u la kylla long riewkhuid namar ba u don ka jingbishni ba lada U Francis Assisi bad u Dominic ki lah ban long riewkhuid balei ma I ym lah? Dei ba I don ka jingbishni ba I sa trei shitom bad kylla long riewkhuid. U President barim jongngi, Dr. A.P.J Abdul Kalam u la bishni ia ka jingstad jong u wei u professor jong u bad dei na ka daw ba I bishni I la trei shitom bad I sa kylla long I wei na ki saiantist bad President ka ri India. Kumno ka jingbishni ka pynjot pyntwa ngi lah ban iohi na ka jingim u Hitler ne U Anil bad Mukhesh Ambani. U Hitler u la bishni ia ka jingnang jingstad ki Jew bad ka jingriewspah kiwei ki ri bad dei nakane ka daw u la wat ia ka nam ka burom bad ka spah bad hadien patde u la pyniap da ka ba sdien phasi ialade. U Anil bad Mukhesh Ambani ki la iashun shipara dei na ka daw ba ki ia bishni ia ka jingiohnong jongki.

Ngi ki briew ngim lah ban shu ong ba ka jingbishni ka pynjot pyntwa iangi namar ngi tip ba ka jingbishni ka iarap iangi ban kham roi ha ka jingim. Ha kano ka rukom ka jingbishni ka lah ban pynroi ne pynjot iangi?

1. Ka jingbishni ka Pynjot ia ngi

Haba ka jingbishni ka mih na ka jingkhwan shimet, ka spah, ka jingkwah burom, bad jingkhwah brai ka doh kata ka jingbishni kan pynjot pyntwa iangi. Ka jingbishni ka pynbiej iangi ba ngin ioh ia kaei kaba ngi kwah khlem da niewkor iaka jingim jongkiwei ne wat ia la ka jingim. Ka jingbishni ka pynlong mraw iangi namar ka synshar ia ka jingmut jingpyrkhat, ki kam ki jam bad ia ka jingiadei bad ki parabriew. Ka jingbishni ka phiah ia ka longiing longsem, ka pyniashun shipara, ka pyntharai sniew shi paralok bad pynisih parabriew. Haba I khynnah skul I bishni ia la I para khynnah skul ba I long nyngkong ha klass, ka jingbishni ka synshar ia I, bad ita I khynnah yn leit shim tuh ia ki kot jong ita I para khynnah bad itar ia ki kot jong ita I para khynnah ne bret noh iaki khnang ba yn ym ioh long nyngkong shuh. Ita I khynnad ba tuh I lah ban long nynkong hynrei ka mynsiem kan ym kmen namar ba ka jingsniew ka tar ia ka dohnud bad ka jingiadei jongi bad kiwei ki khynnah. Ka Jingbishni ka pynlong nongshun bad ki marjan marpa namar haba ngi bishni ngin pyrshang ban khwan naki, ngin tuh na kim, ne wat ban pynjot pyntwa ia ka kamai kajih jongki.

2. Ka jingbishni ka Pynroi iangi

Don ki briew kiba don ka sap bad kiba lah ban long khlur phyrnai ka ri, pynban ki khlem lang namar ba ki leh kamkai ba ym don jingbishni ha ka dohnud. Haba don ka jingbishni, ka jingbishni kan sa pynlong ia ngi ba ngin trei shitom, ban ym pynsepei ia ka por, ban pyndonkam bha ia ka jabieng bad ki tiar ki tar ki ban iarap iangi ban kiew bad ban kham long briew ba bha. Ka jingbishni ka long kum ka dawai khlain ka ban ialam iangi sha ka jingkmen bad jinghun mynsiem. La don iwei I khynnah ba kyrteng John na nongkyndong iba la iohlad ban leit skul sha sor. Ha klass jongi bun bha ki khynnah kiba stad bad I John i la bishni ia ka jingstad jong kita ki paralok. I John namar ba I don ka jingbishni I la ialong paralok bad baroh kita ki para klass bad I la kylli na ki lada ym sngewthuh ha klass. I la kham trei shitom ban ia ki para klass jongi bad I la iarap ia la ki paralok jongi ruh haba ki donkam. I John I la long ba nyngkong ha ka exam bad baroh kita ki paralok ki la lyngngoh bad dap da ka jingkmen. Ka jingbishni ka lah ban iarap iangi ba ngin kham ieid, kham iarap, kham sbun bad kham isynei ia ki parabriew. Ka jingbishni ka lah ban long ka lynti sha ka jingkmen jong ki ba bun ym tang ka jingkmen shimet.

Ka jingbishni ka lah ban long ka lynti sha ka jingsniew ne jingbha te ka shong ha ngi ba ngin jied. Bunsien ngi long mraw ha ka jingbishni bad dei nakane ka daw ba ka jingbishni ka pynjot iangi. Bunsien ka jingbishni ka long kum ka dawai ba ngin khwan shimet, ban lum spah bad ban pynjulor ia ka jingiadei para briew. Ngi klet bad ngim ju puson ba ka Jingbishni ka lah ban long ruh ka lynti sha ka jingieid, jingsuk, jingkmen, jingsbun bad ka jingshongkun ka jingim. Haba ngi synshar ia ka jingbishni bad ngi pyniaid ia ka jingbishni sha ka jingbha ka jingbishni ka lah ban iarap shisha iangi ba ngin poi sha ka thong ha ka lawei jongngi. Ngi ki briew ngi dei ban kiar kat ba lah na ka jingbishni ka ban ialam iangi sha ka jingjot bad ngi dei ban don ka jingbishni ka ba ialam ia ngi sha ka jingbha. Ka jingbishni ka long ka lynti jongngi te ka shong hangi ba ngin pynlong ia ka jingbishni ka lynti sha ka jingbha ne jingsniew.