Ka um ngap ka long kaba donkam bha ha ka jingim jongngi: DC SWKHD
Mawkyrwat, January 13, 2021: Ka ophis jong ka District Horticulture Officer (DHO, Mawkyrwat mynta ka
sngi ka la pynlong ia ka Exhibition cum Sale of Honey lyngba ka skhim “Mission
for Integrated Development of Horticulture (MIDH)” kaba la pynlong ha DHO
Office Compound, Laitlawsang ha kaba ka Kong Caramai Kharkongor, IAS, Deputy
Commissioner, South West Khasi Hills District, Mawkyrwat ka la long ka ka
kongsan.
Haba kren kum ka
kongsan ka kong Caramai Kharkongor, ka la ong ba ka jingri ngap ka long kawei
na ki kam ba wanrah shibun ki jingmyntoi ia ki nongrep bad ha ka imlang
sahlang. Ka la iathuh ruh ba ka sorkar lyngba ki skhim bapher bapher ka pyrshang
ban iarap ia ki nongrep ngap ban pynkiew ia ka rukom ri ngap bad ban kyntiew ia
ka ioh ka kot jongki. Ka la ong ruh ba ka ngap ka long kaba donkam bha ha ka jingim
jongngi namar ia ka ngap ngi lah ban pyndonkam kum ka dawai, ka jingsumar snieh
doh (cosmetics), ka jingtah ia ki dien ba mynsaw, ka jing pyndonkam ha ki jaka mane
blei bapher bapher nalor ba ka kyntiew ia ka ioh ka kot jong u paidbah. Ka la
kyntu ia ki nongrep ngap ba lada ki sain (process) ia ka ngap kim dei ban khleh
bad ka shini ne mithai hynrei ka ngap jongki ka dei ban long khuid bad sngur da
ka bynrap ba ka jingdie ia ka ngap kaba sngur kan sa kyntiew ia ka ioh ka kot
bad kan wanrah ka nam ka burom ia u nongrep shimet bad ka ka district hi baroh
kawei. Ka la pynkut da kaba ong ba uumba
donkam ia ka sngi bad ka um ha ka rep ka riang kumta hi ruh u ngap u long uwei
na ka bynta ba kongsan tam ha ka rukom pynkha symbai (pollination) jong ka rep
ka riang.
U bah B. Shylla,
District Agriculture Officer, Mawkyrwat ha ka jingkren ha katei ka sngi u la
ong ba “u ngap u long u ba donkam eh ha ka imlang salang”. U la ong ruh ba ka
jingdawa ia ka um ngap ka long ka ba bun bha bad lada ki nongrep ki pynpoi da
ka umngap ka ba sngur bad bym khleh mithai ki nongthied kin sa kmen bad kin sa thied
borabor hynrei lada ki nongrep ki khleh bad ka shine ne kiwei ki jingkhleh kin
sa iohnong tang shisien hynrei hadien habud ki briew kin ym leit thied shuh bad
nalor ka jingduhnong ka nam ka burom jongki ruh ka la jot. U bah Shylla u la
ong ruh ba ka South West Khasi Hills District ka pynmih u sohniamtra ba bang
tam hynrei na ka jingkwah rhah ki briew ki thung lang noh bad u synsar te ki
dieng sohniamtra kim bha shuh bad ki iamtram noh te u la kyntu ia ki nongrep ba
kim ju dei ban kwah rhah hynrei ban minot ha ka kam ba ki trei. U la kren ruh
halor ka phang ba u ngap u long u jingthaw ba trei shitom bha bad u la kyntu ia
ki nongrep ba kin long ki ba iai trei shitom kum u ngap. U la pynpaw ruh ia ki jingeh
jong ki nongrep ha ka jingleit die ia ka um ngap bad u la ong ba na ka liang
jong ka department kam lah ban bat ia ka dor ka mur hynrei lada ka umngap ka
long kaba sngur (orginal) ki briew kin ym tyngkai ban thied ia ka umngap jongngi.
U General Manager
DCIC, Mawkyrwat u bah J. Gashnga, u la kren halor ka phang kumno ban kyntiew ia
ka rukom ri ngap bad ban sain ia ka umngap ha ka rukom jong ka juk kaba mynta.
U la ong ba ka DCIC ka la ai ki jinghikai bapher bapher lyngba ka Apiculture Mission
ban iarap ia ki nongri ne nongrep ngap. U la kyntu ruh ia ki nongri ngap ba haba
ki sain ia ka ngap ki dei ban sain bha khnang ba kan ym shong um ne jakhlia bad
ba kan ym duh. U la iathuh ruh ba ka SWKHD ka lah ban pynmih haduh10 Metric Ton
lada ki nongrep ki trei shitom ban ri ngap. U la pynpaw ruh ia ka jingangnud
jongu ban ioh noh ia ka common facility centre khnang ba ki nongrep na ki
shnong bapher bapher ki lah ban wanrah ia ka ngap jongki ban sain ha katei ka
jaka.
Haba
kren na ka liang jong ki nongrep u bah Medar Jyrwa na ka shnong Diwah Shaitmoit
u la iathuh ba u ngap u long u paralok ba iajan tam bad ngi ki briew bad u tip
ia kaba bha bad ka ba sniew. U la bynrap ruh ba u ngap u iarap iangi ki nongrep
namar u rah ia ka jinglong kynthei synrang na uwei u syntiew sha uwei pat ban
pynlong symbai. U la ongruh ba u ngap u ieid iangi ki briew bad u wan wat ia ki
briew ban ioh jingiada na u kying, dngiem, phyllat bad kiwei ki nongwan
pynjulor. U la pynpaw ruh ia ki jingeh ba u ia kynduh kum u nongri ngap bad
kyntu ia ki bor sorkar ba kin iarap lem ban wat bniah kumno ban iada bad sumar
ia ki ngap lyngba ka jingpang jongki khnang ba ki ngap kin ym iap. U bah
Tokinlang Shangdiar na ka shnong Mawten u la ong ba ki ngap ki long kiba stad bha
namar ki lah ban iathuh lypa ia ka ‘nem sinew ka ban wan jia lada ki nongrep ki
long kiba peitngor bad shempang. U la batai ruh kumno ban sumar ia ki ngap ha ka
por lyiur bad bad um lyoh bha da kaba ai da ka um shini khnang ba kin ym iap.
La
pynshit pynshngain ia katei ka prokram da ka jingrwai jong u bah Khlainbor Ramsiej and Lapynhunshisha
halor ka phang “Ka jingmyntoi ka um ngap bad ka jingdonkam ban ri ngap”. Ka la
don ruh ka jingai syrnot ia ki nongrep ngap ba wan shimbynta ha katei ka
jingpyni bad jingdie ia ki umngap ha katei ka jingialang ba la pyniaid da u bah
Shanbha Rani, Assistant Director of Horticulture. Ka kong Tympangmon Shylla,
District Horticulture Officer ka la ai ia ki kyntien pdiang sngewbha bad ka kong
Bansara Mylliemngap, Asistant Director of Horticulture ka la ai ia ki kyntien
ai khublei ha katei ka prokram.
